Artikel 14 van de fusiewet bepaalt dat “De stagecommissie kan, onder de voorwaarden bepaald door de Koning, de stage inkorten of een vrijstelling van de stage toestaan wanneer de persoon ten minste zeven jaar relevante ervaring met de uitoefening van het beroep kan aantonen."
Via het (nog te publiceren) koninklijk besluit betreffende de stage zal voorzien worden dat personen op basis van 7 jaar beroepservaring worden vrijgesteld van de verplichtingen inzake het diploma, het toetredingsexamen en de stage. Wel zullen zij het praktisch bekwaamheidsexamen moeten afleggen.
De beroepservaring moet verworven zijn op het vlak van de accountancy of de fiscaliteit en op basis daarvan kunnen zij hetzij het praktisch bekwaamheidsexamen afleggen van gecertificeerd (fiscaal) accountant hetzij gecertificeerd belastingadviseur.

Conform het nieuwe traject dat voorzien zal worden voor de nieuwe leden (hetzij gecertificeerd belastingadviseur hetzij gecertificeerd accountant), kunnen de huidige leden die de titels van accountant en belastingconsulent combineren vanaf de inwerkingtreding van de Wet kiezen tussen voor één van beide titels:
- hetzij gecertificeerd (fiscaal) accountant
- hetzij gecertificeerd belastingadviseur

Zie FAQ: Blijven de modaliteiten van de stage dezelfde binnen het ITAA?

Zie FAQ: Blijven de modaliteiten van de stage dezelfde binnen het ITAA?

De fusiewet is volledig in werking getreden op 30 september 2020 bij KB van 11 september 2020, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 30/09/2020. Tegelijk werden ook de nieuwe regels betreffende de stage, het openbaar register, de werkingsregels en het huishoudelijk reglement gepubliceerd. U vindt al deze koninklijke besluiten hier.

Sinds de inwerkingtreding van de fusiewet (30 september 2020) zijn alleen nog de nieuwe beroepstitels van kracht en dient u deze te gebruiken om u voor te stellen of te profileren. (website, visitekaartjes, briefpapier, enz...). Ook voor officiële documenten (bijv. oprichting van een vennootschap) dient u voortaan te verwijzen naar het ITAA en zijn nieuwe beroepstitels. Bij een eerstvolgende aanpassing van uw statuten, conformeert u deze dan ook het best met de nieuwe regelgeving.

In dezelfde logica, mag u ook gebruikmaken van het nieuwe logo van het ITAA. U vindt dit via deze link.

Een lid dat voor de inwerkingtreding van de fusiewet reeds de hoedanigheid had van “accountant IAB” zal binnen het ITAA automatisch de beroepstitel dragen van “certified accountant ITAA “in het Engels of “gecertificeerd accountant ITAA” in het Nederlands. Voor de ex-BIBF leden is er een mogelijkheid om via een praktisch bekwaamheidsexamen deze titel te verwerven . Zie hiervoor FAQ: Wat zijn de voorwaarden om gecertificeerd accountant te worden voor de beroepsbeoefenaars die reeds werden erkend door het BIBF?

De beroepsbeoefenaars zullen nog één unieke toegang hebben tot het beroep met weliswaar twee onderscheiden opties: hetzij gecertificeerd accountant hetzij gecertificeerd belastingadviseur. Beide beroepstitels kunnen niet langer tegelijk worden gecombineerd. Wel voorziet de wet dat de gecertificeerd accountant zijn fiscale kennis kan aantonen door de titel van gecertificeerd “fiscaal” accountant te dragen.

De inschrijving in het openbaar register van de leden zal onderworpen worden aan vier basisvoorwaarden:
- in het bezit zijn van een bij wet erkend diploma,
- het slagen in het toelatingsexamen,
- het volbrengen van een stage van drie jaar en
- het slagen in een praktisch bekwaamheidsexamen. De nadere details worden momenteel uitgewerkt en zullen worden vastgelegd in een nog te publiceren koninklijk besluit.

Zoals U kan merken opteerde de wetgever hier voor een vergelijkbaar stageparcours als datgene wat in voege was voor IAB-stagiairs.

Diploma: Samengevat kan hier gesteld worden dat alle diploma’s (middenstandsonderwijs- Syntra, graduaten, bachelors en masters) die voorheen toegang gaven tot de stage van het beroep (hetzij bij het BIBF hetzij bij het IAB) dat ook in de toekomst zullen doen. Een volledige lijst vindt U terug in artikel 12 van de Wet.

Toelatingsexamen (voorafgaand aan de stage) en praktisch bekwaamheidsexamen (aan het einde van de stage): Het ITAA zal een stagereglement uitwerken waarin vrijstelling voor het toegangsexamen wordt voorzien op basis van behaalde studiepunten. Tevens zal een convenant worden uitgewerkt met de onderwijswereld waardoor op termijn ruime vrijstellingen kunnen genoten worden en dit niet alleen voor het toelatingsexamen maar ook voor het praktisch bekwaamheidsexamen voor die stagiairs die houder zijn van één of meerdere diploma’s. Dit voor zover de specifieke vakken die werden afgelegd tijdens de studies voldoende studiepunten bevatten. Men zal deze gespecialiseerde opleidingen in accountancy en/of fiscaliteit, met het oog op het behalen van “vrijstellingen”, ook kunnen volgen tijdens de stage.

Stage: de stage duurt minimaal drie jaar en maximaal acht jaar. Wie na acht jaar stage niet geslaagd is in het praktisch bekwaamheidsexamen, zal een “cooling- off” periode van 3 jaar in acht moeten nemen alvorens een nieuwe stage aan te vatten.

Praktisch bekwaamheidsexamen: De beroepsbekwaamheid zal blijken uit het slagen in het praktisch bekwaamheidsexamen (schriftelijk en mondeling gedeelte) op het einde van de stage.

Iedereen die ingeschreven was bij het BIBF of het IAB op datum van 01/06/2019 blijft zijn inschrijving, zijn hoedanigheid en zijn bevoegdheden houden. De nieuwe beroepstitels, die U in afwachting van de inwerkingtreding van alle bepalingen van de Wet reeds mag gebruiken, vindt U via FAQ: Kan u de nieuwe titels nog even verduidelijken aub?

Elk lid (dus ook de accountant en de fiscaal accountant) van het ITAA met minstens vijf jaar ervaring als beroepsbeoefenaar (ongeacht de beroepstitel die hij draagt) kan stagemeester zijn van de nieuwe stagiairs gecertificeerd accountant of gecertificeerd belastingadviseur die hun stageaanvraag doen bij het ITAA na de inwerkingtreding van de wet. In concreto, sinds 30 september 2020. Behoudens de lopende stages (formule IAB of BIBF) kan vanaf 30 september 2020 alleen nog een ITAA-stage worden aangevat.

Een nieuw Instituut betekent ook éénzelfde soort lidnummer. Dit nieuwe ITAA-lidnummer (zowel voor natuurlijke personen als voor rechtspersonen) zal zichtbaar zijn via het e-loket (inloggen via het e-portaal op www.itaa.be). U wordt verzocht dit nieuwe lidnummer te gebruiken in al uw communicatie met uw cliënten en met het Instituut (website, briefpapier, e-mail …). Gelieve dus bij nieuwe bestellingen van briefpapier dit ITAA-lidnummer te gebruiken en niet langer uw oude BIBF- of IAB-nummer.

Er was een overgangsperiode voorzien van maximaal vier jaar (vanaf 01juni 2019) waarin de Overgangsraad alle maatregelen heeft genomen om de werking van het ITAA operationeel te maken. Alle bepalingen van de wet zijn inmiddels in werking getreden (via een specifiek KB). Dit KB van 11 september 2020 werd gepubliceerd in het BS van 30 september 2020. Vanaf 30 september 2020 houden het BIBF en het IAB dan ook op te bestaan.
Het enige aanspreekpunt is sinds 30 september 2020 dan ook het ITAA dat gehuisvest is op de E. Jacqmainlaan 135/2 te 1000 Brussel.

Deze voorwaarden zijn voorzien in artikelen 21 en 22 van de Wet van 17 maart 2019.

De accountants en fiscaal accountants (voorheen genoemd erkende boekhouders en erkende boekhouders-fiscalisten) die dit wensen , zullen kunnen gebruikmaken van een in de wet ingeschreven “passerelle” (of step-up) om de beroepstitel en de bijhorende bijkomende opdrachten te verwerven van een gecertificeerd accountant ofwel de beroepstitel van een gecertificeerd belastingadviseur.

Zij dienen hiervoor een examen af te leggen (bestaande uit een schriftelijke en mondelinge proef ). Er dient benadrukt te worden dat dit een mogelijkheid is, zeker geen verplichting. Ieder behoudt immers zijn eigen bevoegdheden.  Er zijn  geen verdere diploma- , stage -of ervaringsvereiste aan gekoppeld.

Dit bekwaamheidsexamen omvat volgende vakken :

a) Voor een (fiscaal) accountant - ex erkend boekhouder (-fiscalist) die gecertificeerd accountant wenst te worden :

1° consolidatie;

2° interne controle;

3° accountantsonderzoek;

4° bijzondere opdrachten in het vennootschaps- en verenigingsrecht;

5° juridische beroepsnormen betreffende wettelijke en contractuele opdrachten voorhouden aan de gecertificeerde accountants.

Het betreft de specifieke vakken verbonden aan de bijzondere (controle)opdrachten die niet voorzien zijn in het normale “stagecurriculum” van een erkend boekhouder(-fiscalist) maar wel in dat van een huidig gecertificeerd (fiscaal) accountant.

b) Voor een accountant (voorheen genoemd erkend boekhouder) die gecertificeerd belastingadviseur (voorheen genoemd belastingconsulent) wenst te worden :

1° personenbelasting;

2° vennootschapsbelasting;

3° belasting over de toegevoegde waarde;

4° beginselen van de registratie- en successierechten;

5° fiscale procedure;

6° beginselen van het Europees en internationaal fiscaal recht.

c) Voor een fiscaal accountant (voorheen genoemd erkend boekhouder –fiscalist) die gecertificeerd (fiscaal) accountant wenst te worden :

1° consolidatie;

2° interne controle;

3° accountantsonderzoek;

4° bijzondere opdrachten in het vennootschaps- en verenigingsrecht;

5° juridische beroepsnormen betreffende wettelijke en contractuele opdrachten voorhouden aan de gecertificeerde accountants.

d) Voor een fiscaal accountant (voorheen erkend boekhouder –fiscalist) die gecertificeerd belastingadviseur (voorheen genoemd belastingconsulent) wenst te worden : een examen betreffende de beginselen van het Europees en internationaal fiscaal recht

Dergelijke “passerelles” worden enkel voorzien naar de nieuwe beroepstitels die men nog kan verwerven binnen het ITAA (via normale parcours ) en niet naar de vroegere beroepstitels of combinatie van beroepstitels met hun nieuwe benaming. Deze hebben immers een uitdovend karakter.

Inwerkingtreding : vanaf de inwerkingtreding van alle bepalingen van de Wet via een specifiek koninklijk besluit dat verwacht wordt in 2020.

Voor de correcte Duitstalige beroepstitels is het wachten op de officiële vertaling van de Wet van 17 maart 2019 in het Duits.

ITAA leden

De leden en stagiairs die voor de fusie respectievelijk lid waren bij het BIBF en het IAB, behouden hun bevoegdheden. Hun beroepstitels zullen wijzigen, formeel gezien na de inwerkingtreding van alle bepalingen van de Wet.

Onderstaand schema licht dit in detail toe:

Gecertificeerd of niet?

Elke accountant mag opdrachten uitvoeren die voorbehouden zijn door de wet van 17 maart 2019.

Daarbovenop kunnen gecertificeerde accountants ook (assurance) opdrachten uitvoeren die leiden tot een attestering of een expertiseverslag bestemd om aan derden te worden afgegeven, waaronder die door het Wetboek van vennootschappen en verenigingen enkel toevertrouwd zijn aan de externe accountants of bedrijfsrevisor en de contractuele controle van KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen en de gedeelde wettelijk voorbehouden opdrachten bij KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen

Intern of extern?

Het ITAA overkoepelt zowel zogenaamd interne als externe leden. Externe leden mogen als zelfstandige in hoofdberoep of bijberoep opdrachten uitvoeren voor derden, terwijl de zogenaamd interne leden zich uitsluitend toeleggen op opdrachten in naam van de entiteit waarvoor ze op grond van een arbeidsovereenkomst of een door de overheid bezoldigde betrekking werkzaam zijn.

Stagiairs?

Tot slot volgt het ITAA het traject van de stagiair gecertificeerd accountant of -gecertificeerd belastingadviseur op. Stagiair gecertificeerd belastingadviseurs mogen dezelfde taken en opdrachten uitvoeren voor derden. Stagiair gecertificeerd accountants mogen dezelfde taken en opdrachten uitvoeren voor derden, behalve de opdrachten die leiden tot een attestering of een expertiseverslag bestemd om aan derden te worden afgegeven, waaronder alles wat door het Wetboek van vennootschappen en verenigingen uitgezonderd wordt toevertrouwd aan de externe accountants of bedrijfsrevisoren (zijnde de zogenaamd bijzondere opdrachten) en de contractuele controle van KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen en de gedeelde wettelijk voorbehouden opdrachten bij KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen

• Voor de stage van gecertificeerd accountant wordt ten minste één stageovereenkomst gesloten met een stagemeester die sinds minstens vijf jaar ingeschreven is in het openbaar register met de hoedanigheid van gecertificeerd accountant, accountant of fiscaal accountant.
• Voor de stage van gecertificeerd belastingadviseur wordt ten minste één stageovereenkomst gesloten met een stagemeester die sinds minstens vijf jaar ingeschreven is in het openbaar register met de hoedanigheid van gecertificeerd accountant, gecertificeerd belastingadviseur, accountant of fiscaal accountant.

Voor de berekening van die 5 jaar inschrijving in het openbaar register wordt ook rekening gehouden met de periode van inschrijving bij het IAB of het BIBF.

Nu is het zo dat de accountant of fiscaal account geen dossiers behandelt die aan de gecertificeerde accountant voorbehouden opdrachten[1] betreft. Daarom voorziet het stagereglement dat de stagemeester  “wiens beroepservaring niet alle beroepsactiviteiten dekt die voor een stagiair nodig zijn om de hoedanigheid van gecertificeerd accountant of gecertificeerd belastingadviseur te bekomen, alle noodzakelijke maatregelen [neemt] om ervoor te zorgen dat de stagiair op het einde van zijn stage over de nodige kennis beschikt”. Deze bepaling is niet alleen relevant voor de accountant of fiscaal accountant, maar voor iedereen die als stagemeester wenst op te treden.

Het stagereglement bepaalt niet hoe die maatregelen er moeten uitzien maar dit zou bijvoorbeeld kunnen door te voorzien in aanvullende vorming of aanvullende ervaring te laten opdoen bij een confrater. De aanvullende maatregelen moeten medegedeeld worden aan de stagecommissie.

Kan men dan die confrater voorstellen als tweede stagemeester? Het is inderdaad perfect mogelijk dat een stagiair meerdere stagemeesters heeft.

[1] Art. 3, 6°-8° ITAA-wet van 17 maart 2019

Een stagemeester kan hoogstens vijf stagiairs tegelijk begeleiden.

Dit kan zeker, maar dan moet in de stageovereenkomst wel de natuurlijke persoon aangeduid worden die als verantwoordelijke stagemeester optreedt.

Het is natuurlijk de bedoeling dat de stagemeester begeleidt tot het einde van de stage, nl tot op de dag de stagiair met succes de mondelinge proef van het bekwaamheidsexamen aflegt. Samen uit, samen thuis is mooi als doelstelling doch natuurlijk kunnen zich de loop van de stage omstandigheden voordoen waardoor de stagerelatie moet beëindigd worden.

Dit kan gebeuren in wederzijdse overeenstemming tussen stagiair en stagemeester of door een van beiden alleen maar dan met een opzeggingstermijn van één maand.

Hoewel die stopzetting geen invloed heeft op de arbeidsovereenkomst of overeenkomst zelfstandige dienstverlening is er mogelijk een invloed op het verloop van de stage.

In beginsel zal de stage worden opgeschort wanneer de stageovereenkomst vroegtijdig wordt stopgezet en dit tot wanneer een nieuwe stageovereenkomst is goedgekeurd door de Raad van het ITAA[1].

Een opschorting van de stage kan worden vermeden door binnen de drie maanden een nieuwe stageovereenkomst te laten goedkeuren door de Raad.

Wanneer er meerdere stageovereenkomsten zijn zal de stagiair moeten kijken of de resterende overeenkomsten alle stagewerkzaamheden dekken. Wanneer door het wegvallen van een stageovereenkomst er ook een deel van de werkzaamheden niet meer onder een stageovereenkomst vallen dan kan een opschorting enkel vermeden worden door binnen de drie maanden de bestaande overeenkomsten uit te breiden of een nieuwe stageovereenkomst voor te leggen.

Omdat de Raad niet dagelijks bijeenkomt is het van groot belang om een uitbreiding of nieuwe stageovereenkomst steeds zo snel mogelijk voor te leggen opdat de opschorting kan vermeden worden.

[1] en dit op voorstel van de stagecommissie

Net omwille van die bijzondere band tussen stagiair en stagemeester voorziet het stagereglement dat de gewezen stagemeester en gewezen stagiair gedurende drie jaar na het einde van de stageovereenkomst rechtstreeks of onrechtstreeks van elkaar geen cliënten overnemen dan na schriftelijke toestemming.

Het stagereglement voorziet inderdaad in een aantal bepalingen die zeker in de stageovereenkomst moeten voorkomen. Daarom ook dat het ITAA een model voorstelt van stageovereenkomst, alsook van bijlage waarin de stagemeester kan omschrijven welke opdrachten de stagiair zal uitvoeren.

Er werden modellen gemaakt voor elke hoedanigheid en dit zowel voor externe als interne stagiairs. Bij deze modellen is er één dat een bijzondere aandacht verdient en dat is de stageovereenkomst voor de stagiair gecertificeerd accountant die de stage als zelfstandige doorloopt.

Voor deze categorie van beroepsbeoefenaars voorzag de wetgever[1] in de noodzaak van een toestemming van de stagemeester om ook voor derden, anderen dan de stagemeester, als zelfstandig beroepsbeoefenaar te kunnen werken. In het model van stageovereenkomst werd een clausule daartoe voorzien.

Alle modellen zijn beschikbaar via de ITAA-website: https://www.itaa.be/nl/formulieren/stageovereenkomsten in de rubriek “formulieren”.

[1] Art. 16 ITAA-wet van 17 maart 2019

Neen, voor deze stagiairs en hun stagemeester verandert er niets en blijven de bepalingen van het stagereglement BIBF (KB van 10 april 2015) integraal van toepassing (klik hier) .

De tekst van het model stageovereenkomst werd wel wat opgefrist en verwijst ook naar de nieuwe titels die sinds 30 september 2020 van toepassing zijn.